PRONKSTUKKEN | ONZE LIEVE VROUWE MEMORIE
Er zijn diverse archivalia bewaard gebleven uit de lang vervlogen Kamper tijden, toen er op de IJssel nog kogges voeren. Handels- en zeelieden bevoeren de rivieren en zeeën voor handelswaar te halen of te brengen en zo tot financiële wasdom te komen. Dat lukte goed, getuige de macht, pracht en praal in, en van, de stad Kampen.
Het thuisfront in Kampen, om het zo hier maar even te noemen, werd ten dele beheerst door de geestelijkheid. Het dagelijks leven was doordrenkt van religie en kerk, de Rooms Katholieke religie om precies te zijn. Het protestantisme bestond toen nog niet. De ritualen die het dagelijkse doen en laten toen bepaalde tijdens het leven, strekte zich ook uit tot na de dood.
Memoreren
In Kampen waren verschillende memoriën actief. Hierin zit het woord memoreren. Een mooi ezelsbruggetje waarbij gedacht kan worden aan andere worden zoals ‘herinneren’ of ‘gedenken’. Zo was er in Kampen het Onze-Lieve –Vrouwe- Memorie. Dit stamt uit 1380 en gaat hiermee dus een aardig eind terug in de tijd… Belangrijke notities stammen uit 1520. Vier memoriebestuurders hielden toen nog eens de stichtingsvoorwaarden tegen het licht.
Zo blijkt, dat in de Onze-Lieve-Vrouwekerke te Kampen vijf altaren gesticht waren door de genoemde memorie, en dat hiervoor zeven priesters waren aangesteld. Zij moesten bidden voor het zielenheil en de zaligheid van de overleden broeders en zusters. Hiervoor moest dan wel tijdens het aardse leven worden betaald.
De levenden werden niet vergeten want ook voor hen werd uitvoerig en veelvuldig gebeden. Elke zondag werden er 101 aalmissen uitgedeeld. Hierbij kreeg een ieder een brood ter waarde van een halve stuiver en een kop boter. Tijdens deze dienst werden dan 14 waskaarsen ontstoken: voor god, de heilige Maria en de 12 apostelen. Als een broeder of zuster was overleden werd deze in processie naar het graf gebracht door alle andere leden van de Memorie, inclusief de schoolkinderen. Dit gebeurde dan onder het luiden van de grote klok.
De leden van de Memorie kwamen een keer per kaar bij elkaar en wel op de zondag na Sint-Agnetendag. Ze nuttigden gezamenlijk een maaltijd. De dag erna werd aan de armen bier en brood uitgedeeld. Dit kostte elk jaar zeer veel geld, dus zorgen de broeders en zusters er gezamenlijk voor, dat er elk jaar ongeveer 700 tot 800 heren ponden aan inkomsten werden verkregen. De verwachtingen in die tijd waren zo, dat die inkomsten door testamenten en goede gaven zouden worden vermeerderd.
Kees Schilder heeft het Onze Lieve Vrouwe Memorie getranscribeerd naar modern Nederlands. Hierdoor zijn deze eeuwenoude notities ook voor ons goed te lezen en te begrijpen.