PRONKSTUKKEN | MARKTDAG
Kampen is een stad. In de middeleeuwen betekende dit, dat het een afgebakend terrein was, namelijk door verdedigingswerken met muren, poorten en torens. Daarbinnen speelde het dagelijkse stadsleven zich af, afgezonderd van de omgeving, het platteland.
Dat dit twee afzonderlijke werelden waren bleek niet alleen in de bebouwing en de manier van leven. Ook op het gebied van rechten en rechtspraak was de stad een wereld op zich. De stad had een eigen bestuur, eigen rechtspraak, een eigen munt, kende gilden en leefregels. Dit alles lag vast in het stadsrecht. Dit werd verleend door het hogere bestuur, zoals de landsheer in de persoon van bijvoorbeeld hertog of graaf, die op zijn beurt de macht gekregen kon hebben van een koning of keizer.
Vreemde eend in de bijt
Kampen is wat dit betreft een beetje een vreemde eend in de bijt: Kampen heeft geen geformaliseerd stadsrecht, of althans beter gezegd: Het Stadsarchief Kampen beschikt niet over een authentieke oorkonde of charter waarin dergelijke rechten zijn verleend. Misschien heeft Kampen al deze rechten verkregen door het ‘gewoonterecht’ Geformaliseerd of niet: Kampen was een stad, en dat was al vanaf heinde en verre te merken. Veel weten we door onder andere het Digestum Vetus.
Het recht om markt te houden
Kooplieden hadden contact met het grootste deel van Europa en verhandelden hun goederen. Dit gebeurde niet alleen via koggen die de zeeën bevoeren richting het Oostzeegebied, Middellandse Zeegebied of Engeland maar ook in de regio werd handel gedreven en had Kampen het recht, markt te houden. Er bestaan vele typen markten: weekmarkten, jaarmarkten, of markten die genoemd zijn naar de producten die verhandeld werden, zoals bijvoorbeeld een vismarkt of beestenmarkt.
De Nieuwe Markt in Kampen
Een groot open terrein in de tegenwoordige binnenstad van Kampen is de Nieuwe Markt. De schepenen en raden van de stad hebben dit plein laten aanleggen vanaf 1627. Hiervoor werd de Spijkerboersteeg opgeofferd door de huizen daarvan af te breken en de hierdoor vrijgekomen ruimte aan te trekken bij het plein. Op deze ‘Nieuwe Markt’ werd in de periode 1645-1843 ook beestenmarkt gehouden. Daarna werd die beestenmarkt echter verplaatst naar het Muntplein, vanwege alle smeerboel die het gaf, met als resultaat dat deze beslissing later toch maar weer werd teruggedraaid. Ook de weekmarkten van Kampen werden op de Nieuwe Markt gehouden, tot 1980. Het was zeer lucratief voor een stad om markten te mogen houden. Het leverde geld op, omdat een markt handelscontacten en bezoek van heinde en verre bevorderde, bezoek dat vaak geld op zak had…
Bijschrift foto:
Nieuwe Markt (aangelegd in 1627) tijdens marktdag, op de achtergrond staat het Heilige Geestgasthuis dat in 1897 is afgebroken en waardoor de Gasthuisstraat is ontstaan, hiervoor was alleen de Torenstraat (in het midden van de foto) die toegang gaf naar de Oudestraat. Datering van deze foto 1892 - 1897.