PRONKSTUKKEN | BOELE
Archiefstukken hebben het imago saai en stoffig te zijn. “Ouwe rotzooi”, “wie bewaart zoiets?”, zijn dan van die opmerkingen die je soms te horen krijgt. Er zijn echter heel wat stukken in het Stadsarchief Kampen, waarbij je vol verwondering, en bewondering, kan kijken in verbazing.
Zo’n archiefstukje is de collectie met de tekeningen van Dirk Boele. In 2016 heeft de heer A. Piederiet geprobeerd dit werk aan de vergetelheid proberen te ontrekken door er een boek over te publiceren. Hierin wordt het werk van Dirk Boele extra belicht en komen de diverse tekeningen goed tot hun recht.
Iedere geïnteresseerde kan nu kennis nemen van al dit moois, want het origineel is kwetsbaar. Dat zorgt voor restricties om die originelen te tonen.
Dirk Boele
Dirk Boele werd op 29 april 1778 geboren en heeft aan de Oudestraat gewoond, waar hij opgroeide als de zoon van een schilder en olderman van het Sint Lucasgilde. In dit gilde waren veel kunstzinnige beroepen verenigd. Op 23- jarige leeftijd trouwde Dirk in de Bovenkerk met Gezina Everdina van der Veen uit Dalfsen en kregen meerdere kinderen. Op 26 juni 1846 zou Dirk overlijden in het huis Oudestraat 91. Nu is dit huisnummer 156, naast het Gotisch Huis.
In 1822 kreeg Dirk van de Financieele comissie over de Kerkgebouwen in Kampen de opdracht het orgel te schilderen met voorstellingen. In 1823 was deze opdracht voltooid. Vermoedelijk was dit in de Broederkerk. Hiervan is echter niets bewaard gebleven. Door het onderzoek van de heer A. Piederiet is gebleken, dat Dirk Boele in de omgeving van Kampen ‘in situ’ tekeningen maakte. Hij tekende niet naar een vrije interpretatie, maar tekende zeer nauwkeurig wat hij zag. Daardoor is tot op de dag van vandaag exact te achterhalen, waar hij als kunstenaar moet hebben gezeten of gestaan, toen hij zijn tekeningen maakte.
Prachtig tijdsbeeld
Wegen en paden, spitsen van torens en kerken. Alles blijkt te kloppen. Daardoor zien wij een straatbeeld van hoe het was rond 1840-1845. En dat voor een tijd dat foto’s nog zeldzaam waren.
Watersnoodramp 1825
We kennen Dirk echter uit nog een ander werk, namelijk een klein aantekenboekje met tekeningen en een verslag. Centraal hierin staat de grote Watersnoodramp van 1825. Toen deze ramp zich voltrok langs de Zuiderzeekust, heeft Dirk Boele blijkbaar zich geroepen gevoeld om dit gebeuren vast te leggen. Vermoedelijk had hij nog een oud aantekenboekje in een lade liggen, want dat oude boekje, met aantekeningen en notities van jaren daarvoor, staan er ook nog in.
De lege pagina’s kregen een nieuw nut: zijn ooggetuigenverslag van de Watersnood, in al zijn krachtige en machtige omvang. Hij legt het vast in woorden, geschreven in potlood. Maar dat potlood werd ook gebruikt voor eigenlijk nog iets indringenders: zijn tekeningen. Een beelden kunnen meer zeggen dan duizend woorden.
We spreken dan van 4 op 5 februari 1825, en de weken daar na. We zien de kracht en macht van het water, hoe het water hoog staat buiten de stad Kampen en hoe dit water de stad binnen stuwt bij de Cellesbroederspoort. We zien samengebracht en verdronken vee op een hoger gelegen brug bij de Broederkerk. De lantaarn boven de straat lijkt de dansen in de stormwind. Verder zien we de verschrikkelijke gevolgen van de Watersnood: ondergelopen land, beschadigde en totaal ingestorte huizen, boten die ver landinwaarts op hoger gelegen gronden zijn geworpen. Boele heeft alles nauwkeurig in zijn tekeningen vastgelegd.
Boeles werk in de Beeldbank
K001801-20
K001801-05
K001801-07
K001801-08
K001801-04
K001801-03
K001800-7
K001801-25
K001801-18
K001800-9