PRONKSTUKKEN | BEVRIJDING
Kunnen doen en laten wat je wil. Zeggen wat je wil, geloven wat je wil. Ergens naar toe gaan als jij dat wil. Het zijn slechts enkele punten die in Nederland heel gewoon zijn. Het ligt zelfs vast in onze grondrechten, dé Grondwet. Rechten en vrijheden, waar onze voorouders zich voor hebben ingezet, en soms zelfs voor hebben gevochten. Soms zelfs hun leven voor hebben gegeven. We leven in Vrijheid. Het is allemaal zo gewoon. Het lijkt allemaal zo gewoon. Maar dat we Vrijheid hebben, is niet gewoon.
74 jaar geleden
Veel Nederlanders van nu zijn niet anders gewend, maar bijna 75 jaar geleden was Vrijheid alles, behalve gewoon. Toen kon je niet zeggen wat je wilde, je kon niet gaan en staan waar je wilde. Je leefde in angst. Voortdurende angst. Je kon zo maar van de straat geplukt worden en afgevoerd worden om te werken in Duitsland. Er kon zo midden in de nacht een overvalwagen voor je huis stoppen die je kwam ophalen. Waarnaar toe dan? Dat bleef in het ongewisse, maar veel goeds had het zeker niet in zin. Voortdurende onzekerheid. Voor degenen die het misschien nog niet doorhebben: dit was de tijd die we nu Tweede Wereldoorlog noemen.
‘Tweede’, want enkele jaren daarvoor was er ook al een oorlog geweest, de ‘Grote Oorlog’. Wisten de mensen van die oorlog in 1914-1918 veel, dat er nóg een oorlog zou volgen..
Oorlog
Voor veel Nederlanders een ver van hun bedshow, maar voor zeer veel anderen een dagelijkse realiteit. Je hoeft maar thuis de TV aan te zetten of de krant open te slaan, en de berichtgeving slaat je links en rechts hiermee om de oren. Oorlog, als toppunt van menselijke waanzin.
Nederland is lid van de NAVO. Nederland legt rechten vast in wetten, die gebaseerd zijn op onze Grondwet. Nederland levert internationaal via defensie internationale bijdragen en ‘onze jongens en meiden’ in het legergroen gaan goed gemotiveerd op pad. Veel organisaties in Nederland werken samen om mensen in verdrukking elders te helpen en bij te staan. ‘Nooit meer…’, is daarbij dan een devies. Nooit meer?
De geschiedenis zal het leren
Historia Vitae Magistra, oftewel, ‘de geschiedenis is de leermeesteres van het leven’. Was het maar zo simpel, want mensen leren niet altijd zo van geschiedenis.
Geschiedenis wordt vaak ‘saai’ gevonden. We moeten ons immers richten op de toekomst. Dus laat dat maar, die geschiedenis. Maar wie het verleden niet kent en begrijpt, heeft geen toekomst…
Oude foto’s herinneren ons aan de tijd van weleer: De dag dat Kampen op 17 april 1945 bevrijd werd en dat er vele festiviteiten waren om de Vrijheid te vieren.
De bevrijders, die Kampen binnen trekken, onder andere via de Oudestraat, met hun Humberpantserwagens. Het was het A-squadron 49th Reconnaissance Regiment (49th British (West Riding) Infantry Division. Een hele mond vol, maar ook wel bekend onder ‘The Polar Bear Division’. Vergrijsde en inmiddels verstilde beelden van een turbulente maar op dat moment gelukkig ook hoopvolle tijd en toekomst.
Vrijheid…
Betekent dit, dat je dan maar kan doen wat je wil? Nee. Iedereen is in vrijheid gebonden. Er zijn afspraken gemaakt, op democratische basis, zodat de rechten van de minderheid en de zwakkeren in de samenleving ook beschermd worden. Het is niet altijd het ‘recht van de sterkste’, of de grootste schreeuwlelijk. Die tijd ligt achter ons. Hopelijk voorgoed.