De Nieuwe Toren van Kampen

Bovenin de Nieuwe Toren werd een ‘lantaarn’ geplaatst naar ontwerp van Philips Vingboons uit Amsterdam.

Bovenin de Nieuwe Toren werd een ‘lantaarn’ geplaatst naar ontwerp van Philips Vingboons uit Amsterdam.

In 1646 brandde de kapel van het Heilige Geest Gasthuis af. Daardoor kwam er ruimte in de stad vrij, wat Kampen de gelegenheid bood om een uiting te geven aan een trotsheid en zelfverzekerdheid die daarna niet meer zo getoond is: er werd een klokkentoren gebouwd in Renaissancestijl. Dit, om de luxe en de rijkdom van de stad Kampen te benadrukken.

Om de fundamenten te plaatsen werd in 1649 een diepe kuil gegraven. Dit gebeurde onder het bestuur van Schepen en Raad Hermen van den Wijts. Dit ging niet zonder ongelukken: Court Willems Ruijter kwam door een ongeluk daarbij om het leven. Zijn weduwe bleef achter met drie jonge kinderen. Om haar tegemoet te komen en te ondersteunen begunstigen de Schepenen en Raad van de stad haar, op haar verzoek, met vijfentwintig goudgulden. Deze gegevens zijn ons overgeleverd uit de apostillen van de stad uit de periode 1646-1650. Apostillen zijn kanttekeningen bij schriftelijke verzoeken die het stadsbestuur ontving. Dit biedt ons een goede inkijk wat de mensen in vroeger tijden bezig hield en geeft zo ook iets van het leven van alle dag weer.


Toen de fundamenten waren gelegd kwam er een stenen onderbouw onder leiding van de Edammer molenmaker Dirk Jan. Als bekroning werd bovenin een ‘lantaarn’ geplaatst naar ontwerp van Philips Vingboons uit Amsterdam. In deze ‘lantaarn’ werd een carillon geplaatst van meerdere klokken waarvan er velen in 1657 werden samengesteld door de bekende klokkenmaker François Hemony. Sommigen van deze klokken hebben eigennamen zoals de Maria (de grootste), de Twaalf Apostelen en de Gerardus. De kleinste klok wordt de Wilhelmina genoemd omdat deze is geluid bij de begrafenis van koningin Wilhelmina in 1962.

 

Uitkijkpost


Gedurende de periode van de Tweede Wereldoorlog werd de Nieuwe Toren gebruikt als uitkijkpost. Degenen die dienst hadden, kregen te maken met strikte dienstorders. Zo moesten ze direct melden als er vliegtuigen werden gehoord onder vermelding van het aantal vliegtuigen, de nationaliteit, de vliegrichting en bij eventuele bominslag waar naar schatting de bom precies was neergekomen. Tevens moest er melding worden gemaakt indien bleek dat er ergens in de stad niet goed verduisterd werd. Als dit niet goed gebeurde, zouden vliegtuigen ’s nachts Kampen gemakkelijk weten te vinden en eventueel kunnen bombarderen of Kampen kunnen gebruiken als oriënteringspunt op de vliegroutes.