In memoriam: Henk Woning (1943-2021)
Fotograaf in Kampen
Op 21 mei jl. overleed Henk Woning, die als fotograaf tussen 1970 en 2010 in Kampen een begrip werd.
Henk werd geboren in het oorlogsjaar 1943 en begon zijn werkzame leven nog net vóór zijn 14de verjaardag als derde man aan boord bij zijn vader, Marten Woning, de laatste beroepsvisser van Kampen. Ruim 10 jaar hebben zij samen gevist, ’s zomers op het IJsselmeer en ‘s winters op de wateren nabij Kampen. In 1968 werd het vissen met een sleepnet of kuil verboden en dat betekende het einde van de visserij zoals vader en zoon dat gewend waren.
Henk heeft zich altijd gerealiseerd hoezeer hij in de traditie van de Kamper visserij was geboren en getogen. In 2006 stelde hij met Visserijbedrijf in Kampen. Verhalen over een verdwenen beroep een prachtig boek samen over opkomst en ondergang van deze bedrijfstak in Kampen.
Levensloop
Henk trouwde in 1961 met Bep Edink. De na-oorlogse woningnood was nog niet opgelost er was er voor het jonge stel niet direct woonruimte beschikbaar. Daar had de avontuurlijk aangelegde Henk wat op gevonden. Samen met zijn vrouw heeft hij toen, waarschijnlijk in de wintermaanden, op de Rijnvaart naar Duitsland gevaren; aan boord mochten ze wonen in de roef op het voorschip.
Met de geboorte in 1962 van hun eerste kind kwam aan die idylle een eind. Henk ging weer vissen met zijn vader, en in 1963 werd het huisvestingsprobleem opgelost met de aankoop van een huis aan de wal. Na de oudste zoon volgden nog twee jongens en een dochter.
Het kuilverbod in 1968 dwong vader Marten op een andere wijze te gaan vissen, en daar was voor Henk eigenlijk geen plaats meer. Niet langer aan boord bij zijn vader moest er natuurlijk wel geld worden verdiend. Henk heeft daarom enkele jaren gewerkt als steenzetter langs de IJsselmeerdijken.
Fotograferen was toen reeds zijn hobby, hij had een soort studio op zolder, en zijn vrouw diende hem regelmatig als model. De douche werd af en toe omgebouwd tot donkere kamer, wat niet altijd goed viel bij de andere leden van het gezin.
Henk groeide in zijn vakbekwaamheid als fotograaf. Hij werd lid van de plaatselijke fotoclub, deed mee aan wedstrijden en begon zelfs prijzen te winnen. Van zijn vader leende hij geld voor een nieuwe camera, die maar liefst 600 gulden kostte. Dat was toen echt veel geld voor een jong gezin. Henks idee om van de fotografie zijn werk te maken, kreeg vastere vorm.
Hij vond ondertussen een nieuwe baan bij Tijl, uitgever van onder meer de Zwolsche Courant. Henk heeft hier 5 jaar als doka-laborant gewerkt aan het zetten van de krantenpagina’s. Met deze baan als basis, volgde hij de Fotovakschool in Den Haag en Apeldoorn, en zag hij kans om als freelance-fotograaf aan het werk te gaan. Hij werkte voor verschillende kranten en kreeg als fotograaf geleidelijk aan meer bekendheid.
Veel plezier beleefde Henk aan series zoals Kent gij uw stad? en Spreekwoord kennis. Hij fotografeerde daarvoor bekende plekken in Kampen, de lezers moesten raden om welke locaties het precies ging en konden met het juiste antwoord dan ook een prijs winnen. Voor Spreekwoord kennis fotografeerde Henk met regelmaat kinderen bij het uitbeelden van een bepaald spreekwoord.
Henks echtgenote Bep haalde haar middenstandsdiploma en in 1974 waagde het paar de stap naar het zelfstandig ondernemerschap. Zij kochten een mooi, groot pand aan de Buiten Nieuwstraat 58 en vestigden zich er als Fotostudio Woning. Langzaam maar zeker groeiden de zaken, waarbij zij als oud-Brunnepers ook duidelijk klandizie uit Brunnepe wisten te trekken. Na enige tijd werd het eerste personeel aangenomen.
De volgende stap zal het echtpaar heus wel wat hoofdbrekens hebben gekost. Zij besloten een machine aan te schaffen om zelf foto’s mee te gaan afdrukken, en dat vergde een behoorlijke investering. Maar het bleek een verstandig besluit dat uiteindelijk leidde tot een echt foto-vaklaboratorium, uniek in de regio.
In de loop der jaren kwamen ook de zoons Martin en Hans in de zaak werken, gevolgd door dochter Ageeth. De zaken breidden zich gestaag uit en het werd tijd voor een nieuwe stap.
Aan de Oudestraat 172 werd een foto snel-service geopend. Klanten konden voortaan wachten op het afdrukken van de meegebrachte fotorolletjes. Als dienstverlening was dit echt nieuw in Kampen, en het werd een groot succes. Wel bleek het werken op twee locaties minder praktisch.
Daarom verhuisde in 1990 ook de Fotostudio Woning naar de Oudestraat 178, twee deuren verder dan de snel-service. Er was voldoende ruimte voor een grote studio, een prachtige fototuin, een plek voor het inlijsten, en een nog groter foto-vaklaboratorium, waar foto’s konden worden afgedrukt van formaat pasfoto tot vergrotingen van 60x120 cm. Op dat moment werkten er wel 8 personeelsleden.
In de jaren na 1990 bleek de verhuizing naar de Oudestraat een gouden greep te zijn geweest, want de Fotostudio en snel-service liepen goed. Maar de concurrentie liet niet op zich wachten en rond de eeuwwisseling werd de spoeling dunner. Uiteindelijk moest ook afscheid van personeel worden genomen, wat Henk en zijn vrouw zwaar viel.
Henk heeft daarna de digitale revolutie in de fotografie omarmd. Hij leerde er volledig mee omgaan en dit zorgde voor een nieuwe periode van groei in het bedrijf. Maar de jaren gingen tellen en het pensioen begon te wenken. In 2010 viel het besluit te gaan stoppen.
Er volgden enkele jaren van zorgeloos samen genieten, vakanties, en aandacht voor de kleinkinderen. Helaas werd die periode veel korter dan gedacht en bedoeld. Henk kreeg Alzheimer en de leuke dingen van het gepensioneerde leven bleken steeds moeilijker uitvoerbaar. De laatste jaren van zijn leven was echt contact met hem nauwelijks meer mogelijk en moest een beroep worden gedaan op de gespecialiseerde verzorging in Myosotis.
Henk Woning heeft samen met zijn vrouw, kinderen en personeelsleden heel veel Kampenaren gefotografeerd, bijvoorbeeld voor pasfoto’s op rijbewijs en paspoort. Hij heeft ook van talloze stellen de huwelijksreportage gemaakt.
Maar hij is als fotograaf zeker ook van belang voor stad en regio geweest, want op veel van zijn beeldmateriaal is de ook hier sterk veranderende wereld van de jaren tussen 1970 en 2010 voor het nageslacht vastgelegd.
Nalatenschap Henk Woning
Een deel van die nalatenschap heeft Henk na zijn pensionering overgedragen aan het toenmalige Gemeentearchief Kampen. Helaas moet achteraf worden vastgesteld dat de registratie daarbij is tekortgeschoten.
Zo kon het gebeuren dat in het eerder dit jaar verspreide plaatjesalbum Wat een Plaatje, van het Stadsarchief Kampen in samenwerking met de beide Jumbo’s in Kampen, tenminste twee van Henks foto’s zijn opgenomen zonder juiste bronvermelding.
Het betreft het plaatje 179 Vissen in één van de buitenwateren rond Kampen op pagina 67. Op dezelfde bladzijde is plaatje 181, Zeilende platbodems op de IJssel, ca. 1985 ook gemaakt door Henk Woning.
Het Stadsarchief betreurt deze gang van zaken en gaat zich inspannen om de collectie-Woning in de eigen Beeldbank alsnog zorgvuldiger te registreren. De nalatenschap van deze bekende fotograaf uit het moderne Kampen verdient het namelijk om blijvend beter in beeld te komen.
De informatie voor dit In Memoriam is deels afkomstig van Ageeth Woning. Andere gegevens zijn ontleend aan het voorwoord van Tjiebe Hennephof in Wonings boek over het visserijbedriijf in Kampen.