Schokland verlaten

Dit boek is een prachtig boek, een monument, ter nagedachtenis aan de Schokkers.

Een reconstructie van de ontvolking in 1859

In juni 1859, verliet de complete bevolking van Schokland het eiland. Nadat een jaar eerder een wetsvoorstel ter ontruiming van Schokland door het parlement was goedgekeurd, moesten de Schokkers – ruim 600 gezinshoofden met hun familie – nu elders een nieuw bestaan gaan opbouwen.

Hoewel het eiland niet aan de golven van de Zuiderzee werd prijsgegeven, betekende 1859 wel het einde van de bewoningsgeschiedenis van Schokland, die teruggaat tot in de Middeleeuwen.

Aan de hand van een minutieus onderzoek van de overgeleverde bronnen: ambtelijke correspondentie, rapporten, Handelingen van Tweede en Eerste Kamer, maar bijvoorbeeld ook ingezonden brieven en berichten in de pers. Stapsgewijs, bijna van week tot week en van maand tot maand, volgen we het proces dat uiteindelijk zou uitmonden in de conclusie dat de Schokkers moesten vertrekken. Niet eerder werd een zo compleet overzicht samengesteld van alle beschikbare archiefgegevens.

Hoewel het accent in Schokland verlaten ligt op de toedracht van de ontruiming, ontbreekt de menselijke dimensie zeker niet. Zo is er een portrettengalerij opgenomen van alle bekende foto's van geboortige Schokkers, en een verzameling bidprentjes van overleden eilanders. Uniek zijn verder de kadastrale plattegronden van de buurten op Schokland, met een uitgebreid overzicht van de bewoners en de bedragen die zij ontvingen als compensatie voor hun vertrek. Mede door dit soort persoonlijk getint illustratiemateriaal, en door de luxe uitvoering van de publicatie, wil Schokland verlaten ook een gedenkboek zijn: een waardig monument ter nagedachtenis aan een verdwenen bevolkingsgroep.